Kur’ân’ın İstinsah Heyetinde Bulunan Saîd b. el-Âs Kimdir?

Abstract

Bu makalede İslâm tarihinde müstesna bir yere sahip olan Saîd b. el-Âs (öl. 58/678) farklı boyutlarıyla incelenmeye çalışılmıştır. O, hicret yılında Mekke’de dünyaya gelmiştir. Babası Bedir savaşında müşriklerin safında öldürüldükten sonra Hz. Osman (öl. 35/656) onu himayesi altına almıştır. Cesaret, dirâyet, hitâbet, fesâhat, cömertlik gibi bazı özelliklerinden dolayı insanlar arasında temayüz etmiş ve genç yaşta stratejik öneme sahip görevler üstlenmiştir. Ermenistan ve Azerbaycan seferlerinde komutan olarak orduyu yönetmiş ve önemli başarılar elde etmiştir. Askerî görevlerinin yanı sıra Hz. Osman döneminde Kûfe’de; Muâviye (öl. 60/680) döneminde ise Medine’de valilik yapmıştır. Kargaşanın hiç eksik olmadığı Kûfe’de valilik yaptığı dönemde yaşamış olduğu sıkıntılar azledilmesine sebep olmuştur. Hz. Osman’ın şehit edilmesi sürecinde onu korumaya çalışmış; Cemel ve Sıffın savaşlarında tarafsız kalmayı tercih etmiştir. Medine’de valilik yaptığı dönemde başta Ehl-i beyt olmak üzere her kesimle iyi ilişkiler içerisinde olmaya gayret etmiştir. Görev yaptığı yerlerde insanların ihtiyaçlarını karşılamış, özellikle yardıma muhtaç olan kimselere vermiş olduğu büyük miktardaki meblağlarla dikkat çekmiştir. O, Hz. Osman döneminde teşekkül ettirilen Kur’ân-ı Kerîm’in istinsah heyetinde bulunmuş, nüsha çoğaltılma sürecinde önemli bir sorumluluk üstlenmiştir.