Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin mesleki öz yeterlik inançları ile ilişkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerini ve mesleki öz yeterlik inançlarını, çeşitli değişkenler açısından inceleyerek yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile mesleki öz yeterlik inançları arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bu amaçla araştırma deseni olarak mevcut durumu ortaya koymayı sağlayan tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya Hakkari ili ve Yüksekova ilçe merkezinde 2013-2014 eğitim-öğretim yılı içerisinde görev yapan n=362 öğretmen katılmıştır. Çalışmada öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimlerini tespit etmek amacıyla "Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimleri Ölçeği" kullanılmıştır. Ölçeğin Cronbach alpha güvenirlik katsayısı 0,92 olarak bulunmuştur. Öğretmenlerin mesleki öz yeterlik inançlarını belirlemek amacıyla ise "Öğretmen Öz Yeterlik Algı Ölçeği" kullanılmıştır. Ölçeğin Cronbach alpha güvenirlik katsayısı 0,95 olarak bulunmuştur. Verilerin toplama sürecinde okullara gidilerek öğretmenlere araştırma hakkında bilgi verilmiş ve ölçekler dağıtılarak araştırmaya katılmak isteyen öğretmenlerden veri toplanmıştır. Elde edilen araştırma verilerinin hepsinde aritmetik ortalama ve standart sapma betimsel istatistik olarak kullanılmıştır. Yaşam boyu öğrenme eğilimleri analizinde non-parametrik testlerden Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis H testleri kullanılmıştır. Öğretmenlerin mesleki öz yeterlik inançlarının analizinde ise non-parametrik testlerden Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis H testlerinin yanında parametrik testlerden t-Testi kullanılmıştır. Yaşam boyu öğrenme eğilimi ile öğretmenlik öz yeterlik inancı arasındaki ilişkiyi tespit etmek amacıyla spearman korelasyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri yüksek düzeydedir. Yaşam boyu öğrenme eğilimlerinde cinsiyet, mesleği sevme durumu ve kitap okuma sıklığı değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık elde edilirken, yaş, mesleki deneyim, branş, anne ve baba eğitim durumu değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Bununla birlikte öğretmenlerin mesleki öz yeterlik inançları oldukça yeterli düzeyindedir. Öğretmenlerin mesleği sevme durumlarına göre mesleki öz yeterlik inançları ve alt boyutlarında anlamlı farklılık bulunmuştur. Ayrıca branş değişkeninde ölçek alt boyutlarından olan öğrenci katılımı boyutunda sınıf öğretmenlerinin lehine anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Cinsiyet, yaş, mesleki deneyim, kitap okuma sıklığı, anne ve baba eğitim durumu değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile mesleki öz yeterlik inançları arasında ise anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki olduğu saptanmıştır.

The purpose of this study is to reveal the interrelation between the lifelong learning tendencies of teachers and their self-confidences of vocational proficiency by analyzing them in terms of some variables. For this purpose, one of the scanning models to reveal the current results, the relational scanning design, was used as the research design. The 362 teachers (n=362) working in the center of Hakkari province and in the center of Yüksekova town (of Hakkari) in 2013-2014 school year took part in the current study. The "Lifelong Learning Tendencies Index" was used to find the teachers' lifelong learning tendencies. The Cronbach alpha reliability parameter of the index was found as 0.92. To reveal the teachers' self-confidence of vocational proficiency the "Teacher Proficiency Self-confidence Index" was used. The Cronbach alpha reliability parameter of the index was found as 0.95. In the data collection process the teachers were informed about the study by going to their schools and the data for the indexes was obtained from the teachers who wish to participate. In all of the research data obtained, the arithmetical medium and standard deviation were used as descriptive statistic. Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis H tests, the non-parametrical ones were used in the lifelong learning tendencies analysis. For the analysis of teachers' self-confidence of vocational proficiency, the t-Test, one of the parametrical tests was used within the non-parametrical Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis H tests. To reveal the connection between the lifelong learning tendency and the self-confidence of teachers about their vocational proficiency, the spearman analysis of correlation was applied. The lifelong learning tendency of teachers is at a high level according to the study results. While finding meaningful differences about the variables of sex, the state of loving the profession, and the frequency of reading books were found, no meaningful differences about the variables of the age, experience, branch, and father and mother education level could be reached. However, the self-confidence levels of the teachers about their vocational proficiency are quite enough. Meaningful differences were found in teachers' self-confidence about their vocational proficiency and its subdivisions according to their state of loving their profession. Furthermore, a meaningful difference in favor of the primary-school teachers in the student participation dimension, which is one of the subdivisions of the scale in the branch variable, was found. No meaningful difference according to the variables of sex, age, experience, frequency of reading books, and father and mother education levels could be seen. A positive correlation between the teachers' lifelong learning tendencies and their vocational proficiency perceptions was determined.