Amasya ili merkeze bağlı ASM'lerden alınan tahlil örneklerinin merkezi laboratuvara ulaştırılmasında karşılaşılan sorunlar üzerine TRİZ uygulaması

Abstract

Bu çalışmada, hastalardan alınan tahlil numunelerinin merkez ve civar bölgelerdeki Aile Sağlığı Merkezlerinden (ASM) toplanarak araştırma laboratuvarlarına iletilmesi işleminin gerçekleştirilmesinde kullanılan araçlar, yöntemler ve maliyetler üzerine değerlendirmeler yapılarak yol, zaman ve harcamalar açısından daha uygun alternatif yöntemlerin uygulanabilirliği araştırılmıştır. Taşıma işlemindeki problemler belirlenip çözümü için "Yaratıcı Problem Çözme Tekniği (TRIZ)" kullanılmıştır. Problemimiz TRIZ problemine dönüştürülmüş, iyileşen özelliğe göre kötüleşen özellikler tespit edilerek 39x39 çelişkiler matrisindeki 40 yaratıcı prensipten uygun olan prensipler kullanılarak çözümler üretilmiştir. İlk aşamada, hastalardan alınan tahlil numunelerinin merkez ve civar bölgelerdeki Aile Sağlığı Merkezlerinden (ASM) toplanarak araştırma laboratuvarlarına iletilmesi işleminde kullanılabilecek alternatif, TRIZ yöntemi kullanılarak Drone olarak belirlenmiştir. 20 adet ASM ve laboratuvarların birbirlerine göre uzaklıkları hesaplanmıştır. Sabuncuoğlu Şerefettin Eğitim ve Araştırma Hastanesi (Lab-1) ve Sağlık İl Müdürlüğüne Bağlı Halk Sağlığı Laboratuvarları (Lab-2) ile 20 adet ASM arasındaki kuş uçuşu mesafesi, yol güzergâhındaki en yüksek tepe, laboratuvar ve ASM rakımları tespit edilerek kullanılacak mesafeler belirlenmiştir. İkinci aşamada, birbirlerine en yakın laboratuvar ve ASM'ler belirlenerek, tahlil tüplerini ilgili laboratuvara taşımasını istediğimiz Drone'un hangi özelliklere sahip olması gerektiği yine TRIZ yönteminden faydalanılarak oluşturulmuştur. Drone kullanılarak yapılan taşıma işlemi ile taşıyıcı araç kullanılarak yapılan taşıma işlemi karşılaştırılarak maliyet analizi yapılmıştır.

In this study, the applicability of more suitable alternative methods in terms of road, time and cost was investigated by evaluating the tools, methods and costs used for transportation of the samples collected from patients from the Family Health Centers (FHC) in the central and nearby regions to the research laboratories. Theory of innovative problem solving (TRIZ) was used to identify and solve the problems in transportation. Our problem was transformed into TRIZ problem, worsening features were determined according to improving features and solutions were produced by using the appropriate principles from 40 creative principles in the 39x39 contradictions matrix. Firstly, as the result of the obtained principles for the solution, it has been determined that the most appropriate solution for the transportation of the samples to the laboratories is the use of a Drone. The distance among 20 FHC and laboratories was calculated. Sabuncuoğlu Şerefettin Training and Research Hospital (Laboratory-1), Public Health Laboratories of the Provincial Directorate of Health (Laboratory-2) and the distance among the 20 FHCs, the highest peak on the road route, Laboratory and FHC altitudes were determined and the distances to be used were determined. Secondly, the solutions of the problems arising from the use of Drones in the process of collecting the samples taken from the patients from the FHCs in the central and nearby regions were discussed. The alternatives to increase the efficiency of the Drone use were determined by the solution suggestions obtained by using Theory of Inventive Problem Solving (TRIZ). The cost analysis was carried out by comparing the transportation using the Drone and the transportation using the carrier vehicle.