Kastamonulu İshakzade Fevzi Mecmuası (İnceleme-metin-MESTAP tablosu)

Abstract

Çalışmamıza konu olan eser, Mehmet Fatih Köksal Kütüphanesi Yz. 71-Mec. 10 numarada kayıtlı şiir mecmuasıdır. Çalışma konumuz bu eserin transkripsiyonlu metni, incelenmesi ve Şiir Mecmualarının Sistematik Tasnifi Projesi'ne (MESTAP) göre tasnif edilmesidir. Mecmua kelimesi Arapça bir kelime olup cem kökünden türetilmiştir. Anlam bakımından, toplama, toplanma, bir araya gelme, getirilme, gibi manalar içerir. Istılahi manada ise, kapsayıcı bir kavram olarak "şiir defteri" şeklinde tanımlayabiliriz. Mecmualar gerek derleyicisi, gerekse derlenen şiirler ve şairleri, ayrıca dönem hususiyetleri hakkında bize bilgiler veren yazılı kaynaklardır. Yine mecmualar ve cönkler gibi yazılı eserler sayesinde bilinmeyen şairler ve bilinmeyen şiirler tespit edilebilir. Nitekim çalışmış olduğumuz mecmuada da meçhul, daha önce hiç duyulmamış, hiçbir kaynakta ismi zikredilmemiş şairler mevcuttur. Aynı şekilde bilinen şairlerin, divanlarında yer almayan, ilk kez rastlanılan şiirleri de mevcuttur. Bu da yapmış olduğumuz çalışmanın ehemmiyeti açısından mühim bir olgudur. Çalışmamızın Giriş kısmında, mecmua kavramı ve mecmualar hakkında bilgi vermeye çalıştık. Yine bu bölümde mecmuaların çalışılması üzerine elde edilebilecek faydalar, edebiyat sahasına kazandırılacak bilgilerden söz ettik. Daha sonra ilk bölümde, çalışma konumuz olan mecmuanın tavsifine ve tertip hususiyetlerine yer verdik. Mecmuada yer alan 302 şairi tespit ettik. Akabinde bu şairlerin yaşadığı yüzyılları tespit etmeye çalıştık. Mecmuada şiiri bulunan şairlerin yaşadığı yüzyıllar tespit edebildiklerimiz dahilinde ağırlıklı olarak 19. yüzyıldır. Mecmuadaki şiirlerin nazım şekilleri ve vezin konularına değindik. Tüm bu hususlar derlenip tablo eşliğinde sunulmuştur. Çalışmamızın ikinci bölümü olan Metin kısmında ise mecmua metninin transkripsiyonlu metnini aktardık. Burada 592 adet şiir bulunmaktadır. Mecmuada en fazla şiiri bulunan şair, 19. yüzyıl şairlerinden Emrâhî mahlaslı Erzurumlu Emrah'tır. Bu bölümde dikkate değer bir başka husus ise, mecmua derleyicisinin de bir şair olup, mecmuasına kendi şiirlerini kaydetmesidir. Mecmua derleyicisi Hafız Hasan Fevzî, "Fevzî" mahlası ile 17 adet şiirini kaydetmiştir. Mecmuada yer alan şiirler ve şairleri, tespit edildikten sonra yayımlanmış divanlarla karşılaştırması yapılarak elde edilen farklılıklar dipnot olarak verilmiştir. Akabinde MESTAP tablosu, Sonuç, Kaynakça ve Tıpkıbasım ile çalışmamız nihayete ermiştir.

The subject of this study is a poetry magazine (mecmua) registered with Yz.71-Mec.10 in the library of Mehmet Fatih Köksal. The subject of our study is the transcription of the work, examination and classification according to the Poetry Journal Systematic Classification Project (MESTAP). The word "mecmua" is an Arabic word and is derived from the root "cem". In terms of the meaning, it includes meanings such as collection, gathering, bringing together, and composing. The journal will be called as "Mecmua" as in the original language from now on. In terms of meaning, we can define it as a "poetry notebook" as an inclusive concept. Mecmuas are written sources that give us information about both the compiler, the compiled poems and poets, as well as the specifications of the period. Also, unknown poets and unknown poems can be identified through written works such as mecmua and cönks (a leather-covered poetry book, in which "saz" bards collected their poems and sometimes included the poems of other "saz" bards, which is long according to its width and opened to length). As a matter of fact, there are unknown poets in the journal that we have studied, never heard of before, and whose names have not been mentioned in any source. In the same way, there are poems of known poets that are not included in their divans, which are encountered for the first time. This is a significant fact in terms of the importance of this study. In the abstract of this study, we tried to provide information about the concept of the meaning of mecmua and itself. Again, in this section, we talked about the benefits that can be obtained from the study of magazines and the information that will be gained in the field of literature. Then, in the first part, we have included the depiction of the mecmua, which is the subject of this study, and the contextual considerations. We identified 302 poets in the mecmua. Subsequently, we tried to determine the centuries in which these poets lived. The centuries in which the poets whose poems are included in the journal lived, are mainly the 19th century, among the ones we have been identified. We tried to touch upon the poetry forms and poetic meter subjects that poets write out their poems. All these points are compiled and presented within a table. In the second part of our study, the body of this study, we transferred the transcribed text of the mecmua. There are 592 poems here. The poet who has the most poems in this mecmua is Emrah from Erzurum, one of the 19th century poets with the pseudonym Emrâhî. Another remarkable point in this section is that the compiler of the journal is also a poet and records his/her own poems in the journal. Journal compiler Hafız Hasan Fevzî recorded 17 poems under the pen name "Fevzi". After determining the poems and poets in this mecmua, the differences obtained by comparing them with the published divans are given as a footnote. Afterwards, the study came to an end with the MESTAP table, Conclusion, References and Facsimile.